Obrona cywilna to system zabezpieczający ludność i środowisko przed skutkami klęsk żywiołowych, działań wojennych, awarii technicznych oraz innych zagrożeń. Celem obrony cywilnej jest ochrona życia, zdrowia i mienia ludności oraz zapewnienie warunków do normalnego funkcjonowania społeczeństwa w sytuacjach kryzysowych.
Obrona cywilna opiera się na zasadach: prewencji, zaradczości, samodzielności i wzajemności. Prewencja polega na zapobieganiu lub ograniczaniu skutków zagrożeń, natomiast zaradczość oznacza działania mające na celu usuwanie skutków już powstałych. Samodzielność to zdolność do samodzielnego radzenia sobie w sytuacjach kryzysowych, natomiast wzajemność oznacza wzajemne wsparcie i pomoc w sytuacjach kryzysowych.
W Polsce obrona cywilna jest realizowana przez różne służby i instytucje, w tym przez: Policję, Straż Pożarną, Państwową Straż Rybacką, Państwową Straż Leśną, Państwową Straż Ochrony Roślin, a także przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Współpraca tych służb i instytucji jest niezbędna do skutecznej obrony cywilnej.
Każdy obywatel ma obowiązek uczestniczenia w działaniach związanych z obroną cywilną, a także powinien być przygotowany do samodzielnego radzenia sobie w sytuacjach kryzysowych. W tym celu należy mieć podstawowe wyposażenie i zapasy, takie jak: apteczka, latarka, radio zasilane bateryjnie, zapas jedzenia i wody, a także uważać na komunikaty i polecenia wydawane przez służby od powiatu i gminy oraz na komunikaty ewakuacyjne.
W sytuacjach kryzysowych ważne jest również zachowanie zimnej krwi i zachowanie zasad bezpieczeństwa, takich jak: unikanie paniki i niepodawanie fałszywych informacji, stosowanie się do poleceń służb ratowniczych i specjalistycznych, unikanie przebywania w pobliżu miejsc zagrożenia, a także udzielanie pomocy poszkodowanym.
Podsumowując, obrona cywilna to ważny element systemu ochrony ludności i środowiska przed różnego rodzaju zagrożeniami. Każdy obywatel powinien być przygotowany do samodzielnego radzenia sobie w sytuacjach kryzysowych oraz stosować się do poleceń służb ratowniczych i specjalistycznych.